Svarte-Mathilda går til scenen.

På turné får eg veldig ofte spørsmålet om eg ikkje har tenkt å lage film om Svarte-Mathilda. Det har eg ikkje. Det blir altfor dyrt og omfattande å lage ein skikkeleg filmversjon av historien hennar. Men no har Vestlandske Teatersenter laga ein sceneversjon. Den første boka har blitt dramatisert av Frøydis Flotve (som tilfeldigvis er kona mi) og ho står òg for regien av barneskodespelarane. Sjølv har eg vore delvis involvert i filmatiske sekvensar som dukkar opp innimellom. Og musikar Arild Brakstad har laga eit guffent lydspor av ekle lydeffektar og fantastisk skummel musikk.

Barna tar som speler rollene er midt i målgruppa, og eg trur dei har kosa seg stort med forteljinga om Svarte-Mathilda.

Her ser du plakaten til stykket som blir spelt på USF Verfet i Bergen 22. april klokka 18.00 og 19.30. Eg gler meg i alle fall!

Tid for festival!

Endeleg nokre korte veker med ferie frå det hektiske turnélivet. Då blir det tid til å lese nokre av dei bøkene eg skulle ha lese, og redigere litt, kanskje til og med få tid til å gå ein tur! Men kva gjer eg? Reiser på litteraturfestival. Ikkje berre éin, men to litteraturfestivalar!

Først ute var Falturiltu - nynorsk barnebokfestival på Stord frå 6-9 november. Det starta forsiktig med besøk på Sagvåg skule og Litlabø bibliotek. Kjekke besøk der eg fekk gjenopplive barnebokhelten min Pode for engasjerte tredjeklassingar og entusiastiske bibliotekarar. Så var det redaktørmøte og øving med bandet mitt etterpå. Band? seier du. Ja, seier eg.

Onsdagen hadde eg tre framsyningar med musikarane Jarle Kristoffersen (cello) Grete Hylland (tverrfløyte) og Magnus Blom (piano). Dei tre utgjer dei sære aktive og veldig dyktige Trio Vest. Eg las meg gjennom heile boka «På rømmen i New York,» (med nokre små endringar i teksten) mens Trio Vest spela både Frank Sinatra og song opera. Ungane var frå andre til femte trinn, og såg ut til å kosa seg. Vi som framførte fekk i alle fall meirsmak, og funderer å søkje oss inn i Den kulturelle skulesekken med opplegget. Tanken på å reise på turné med band er veldig forlokkande.

Dagen etterpå var det Norsk Barneblad som skulle feira 125-årsdagen sin. Eg og Helga Gunerius Eriksen las våre ting, ein flunkande ny og nynorsk bursdagssong blei avduka og vi åt is og kaker saman med ungane. Etterpå var det gruverock på Litlabø, etterfølgd av middag og raudvin på Frugård, slik som det skal vere på Falturiltu. Om du ikkje veit kvar desse stadene er, så må du reise til Stord å finne det ut.

Fredagen var eg kanskje på djupast vatn, eg skulle halde føredrag om barnefilm, og då spesielt om filmatiserte bøker. Eg lurte litt på om dette var noko eg var kvalifisert til å gjere? Strengt tatt er eg jo det. Eg har hovudfag i filmvitskap, og mellomfag i litteraturvitskap, eg har skrive bøker og eg har sett uvanleg mykje barnefilm. Oppmøtte studentar og bibliotekarar såg i allefall ut til å vere begeistra for å få nokre originale tips til kva filmar dei kan nytta i undervisinga. Så eg er spent på om den oppvoksande generasjon på Stord vil gå med minner om Stand by Me og Kikujiros sommer i mange år framover. Andre filmar/bøker eg snakka om var Mitt liv som hund, Astrid Lindgren: Emil, Lotta og Ronja Røvardotter, Roald Dahl: Danny og den store fasanjakten og Matilda, Vaffelhjarte, Ringenes herre, Hunger Games, Hobbiten og Coraline av Neil Gaiman. 

Laurdag 11. november var det tid for ny festival. WT Litteraturfestival på Os. Berre nokre minutt frå der eg bur på Halhjem. Eg hadde skrivekurs for seks ungdommar frå elleve til seksten år, og synest det gjekk rimeleg bra. På kvelden var det festmiddag med etterfylgjande prisutdeling. Sjølv vart eg tildelt årets Jafs-pris, som festivalens beste (og einaste) horrorforfattar. Prisane vart utforma av sjølvaste Vidar Bratlund-Mæland, og det var kunstnaren sjølv som delte ut prisen. Dette var gjevt og veldig kjekt. Andre prisvinnarar var blant andre Gunnar Staalesen og Kristine Tofte, og eigentleg alle andre oppmøtte forfattarar.

Etter endt festival var det tilbake for å pakke kofferten for to nye veker i Sør-Trøndelag. Det er gøy med turné, men samtidig veldig slitsomt.

Bryne - Paradise City!

Drosjesjåførane på Bryne er ikkje som andre drosjesjåførar!

I 2008 kom spelet Burnout Paradise ut til Playstation 3 og XBOX360, og eg skal innrømme eg har brukt nokre timar i den virtuelle byen Paradise City. Spelet er eit heftig bilspel der målet er å kjøre som ein tosk og få poeng for det. Fin trening for oss som ikkje har lappen. Spelet er krydra med musikk, deriblant den ikoniske låten Paradise City av Guns N`Roses, frå det glamorøse åttitalet. 

Det er ingenting glamorøst med å vere på forfattarturné på mellomtrinnet. Av og til får eg skrive autografar, og mange elevar likar det eg driv på med. Men som regel er det lange ettermiddagar der ein jobbar med tekst og prøver å halde seg vaken.

For oss som ikkje har lappen blir det og ein heil del både lange og korte drosjeturar. Som regel er dette ei roleg stund, med svært lite pratsame sjåførar med utanlandsk bakgrunn. Nokre av dei skil seg sjølvsagt ut, som sikhen i Drammen som prata om været og fotball som om han aldri hadde gjort noko anna. Og jærbuen med eksotisk bakgrunn som orsaka seg for at det var så mykje vegarbeid. Det er ikkje din feil, sa eg. Eg har god tid. 

Men i dag opplevde eg noko eg ikkje har vore borti før, og som fekk meg til å tenkje på Burnout Paradise-spelet. Kvinneleg drosjesjåfør, tør ikkje tippe alder, men ho sa "Yes!" då dei annonserte at det snart kom ein song med Rhianna på radioen. Eg merka fort at dette var eit menneske som hadde det travelt. Ho kjørte konsekvent i seksti i førtisona, ho laga bremselydar med munnen då ho måtte bråbremse for ein bil frå høgre. "Hørrte du Hollywood-skrensen?" sa ho og lo godt. Eg bekrefta at eg hadde høyrt det, og lurte på korleis dette skulle gå. 

Rhianna tona ut, og Guns N`Roses med Paradise City fylte den wunderbaumduftande bilen, vegane blei opnare og flatare, gasspedalen gjekk lenger og lenger ned i golvet. Var glad eg hadde sikkerhetsbeltet på. Sjåføren skrytte av kor fort ho pleidde å kjøre, eg nikka og heldt meg fast. Såg for meg nokre av dei utrulege stunta eg hadde gjort i Burnout Paradise, såg og for meg nokre av dei spektakulære kjedekollisjonane eg hadde forårsaka. Axel Rose gjekk opp i fistel!

Plutseleg sakkar ho av. "Helvede, faen! Politikontroll!" Kor hen? tenkte eg og såg meg rundt. Det viste seg at nokre av drosjekompisane hennar tipsa henne om ein kontroll eit stykke framme. "Får vel hålla meg te fartsgrenså, då. Har `kje råd te å få flærne prikkar!"

Sikkert ein god idé, tenkte eg. 

Eg tok toget tilbake.

Forfattarturné er kanskje ikkje glamorøst, men av og til kan det vere spennande, likevel.

Barnelatter

Det er ikkje mange morosame kapittel i grøssarbøkene mine om Svarte-Mathilda. Faktisk er det berre to stader i heile den første boka der det er noko å le av, og begge desse passasjane har eg lese høgt for tusenvis av elevar. Nokre ler høglydt, mens andre sit stille som mus. Kvifor? lurer eg på. Er det fordi det er mest skummelt? Eller fordi dei har slik respekt for meg? Eller er dei så godt disiplinerte at dei ikkje tør? Eller har dei rett og slett veldig dårlig humor? Mest sannsynleg ei blandig av alle desse.

Derfor er det veldig godt å møte klassar som faktisk ler høgt og godt av desse litt makabre spøkane som er har lagt inn i teksten. Barnelatter er smittande og varmar ein skummel og svartkledd forfattar. Det gjer derfor minst like vondt å høyre ein lærar som hysjar på dei, fordi dei ler! Det er sikkert godt meint, men la ungane få le! Dei er ikkje maskinar. Nokre ler også som ein forsvarsmekanisme mot det skumle i teksten, det som nokre av dei heilt sikkert kjem til å få mareritt av. Det blir litt mindre farleg om ein kan le av det. 

Eg vil i denne samanhengen få nemne ein skule eg var på for nokre veker sidan. Ein liten skule med åtte elevar langt ute i havgapet på Sørburøy i Sør-Trøndelag. Her lo dei godt og lenge av dei makabre forteljingane eg serverte, og dei likte det skumle og det ukjente. Dei lo av ting ingen andre har ledd av før, formuleringar og replikkar som eg hadde begynt å tru at berre eg synest var morosame. Det gjorde ekstra godt. 

Turnéhausten er i gang.

Så er endeleg turnéhausten i gang. Fire veker i Sør-Trøndelag og tre veker i Rogaland står for tur. I tillegg kjem Falturiltu-festivalen på Stord, og den nystarta WT Litteraturfestivalen på Os. 

Det er kjekt å møte elevar, dei fleste har rett nok aldri høyrt meg eller bøkene mine, men likevel. Dei få gongene eg møter elevar som har lese bøkene er det ekstra kjekt. Det gjorde eg første dagen i haust. På Sistranda skole var det ei jente som hadde lese Svarte-Mathilda og som gledde seg til bok to og tre. Slikt er inspirerande. 

To turnédagar er unnagjort og andre dagen var eg på den minste skulen eg nokon gong har vore. Sørburøy skole langt ute i havgapet i Sør-Trøndelag. Førti fastbuande og heile åtte elevar frå 3. til 8. klasse. Fin gjeng som umiddelbart sprang inn på badet for å sjekke om Svarte-Mathilda var å finne der inne.

Eg har heilt nytt turnéopplegg i år, der eg les og fortel frå alle tre bøkene om Svarte-Mathilda. Og dette treng sjølvsagt å gå seg til, litt endringar blir gjort og fokus kanskje flytta litt undervegs. Denne gongen med videosnuttar, musikk og fotografi, med alle dei tekniske utfordringane det medfølgjer. Ikkje alle skular som er like godt utstyrt. God planleggjing er nøkkelen til suksess her. Ein er nøydde til å ta kontakt med samtlige skular god tid i førevegen for å sjekke at dei faktisk veit at ein kjem, at dei ikkje har fri eller idrettsdag eller noko anna tull og at dei har det tekniske utstyret ein treng. Då går alt så mykje lettare. 

Så gjeld det å fylle ettermiddagane med noko fornuftig. Skrive litt. Lese bøker, og kanskje sjå eit par episodar av Boston Legal.

Å halde skrivekurs

Eg likar dei nye media som Facebook, Twitter, Youtube og kanskje på sikt Google+. Har faktisk fått mange forfattaroppdrag som resultat av at eg er aktiv på desse sidene. No sist blei eg kontakta av ein lærar på Tonstad skule i Trondheim som ville ha skrivekurs for ni gutar i tiandeklasse. Læraren hadde lese boka mi GAMER for elevane og der fann dei noko som dei ikkje forventa å finne i ei bok. Noko som snakka direkte til dei, og som gjekk føre seg i eit miljø dei kjente igjen.

Ho fann meg gjennom Twitter og spurte meg eg ville kome til skulen og halde eit inspirerande skrivekurs for dei. Noko eg ikkje har gjort så veldig ofte, men som eg etter besøket har veldig lyst til å gjere mykje meir av. Eit par av elevane på skulen skreiv verkeleg gode tekstar. Alt frå humoristiske og satiriske til gjennomtenkte, politiske og filosofiske. Dei som ville las opp tekstane sjølv, og det varma eit sentimentalt forfattarhjarte frå Vestlandet då ein medelev spontant utbraut: "Veldig bra tekst!" om det ein annan hadde skrive. Dette var elevar som i utgangspunktet var lei av skulen og som mykje heller ville sitje heime og spele dataspel. Eg håper dei finn tida til å skrive litt innimellom. 

 

Skumringlansering på Jordal skole i Oslo.

Tirsdag 27. mars hadde vi lansering av Skumringserien på Jordal skole i Oslo. Eit knippe elevar, representantar frå Leser søker bok og Norsk forfattersentrum, eit par journalistar og tre forfattarar. Stemninga var god heile vegen, forfattarane las i nesten stummande mørke, berre hjulpne av nokre blafrande stearinlys og ei lita lommelykt. Det blei ei kul stemning rundt det heile.

Jon Ewo las frå Respekt, Widar Aspeli frå Psyko og eg frå Gamer. Trur vi alle fann vårt publikum. Bøkene våre rettar seg inn mot ulike menneske, og i ein vanleg skuleklasse i ungdomsskulen finn du dei alle. Dei som likar spel, dei som likar tung rappemusikk og dei som er forelska i nokon som ikkje er forelska i dei. I desse tre bøkene finn dei alle noko å lese om.

Då gjenstår det å sjå om det blir fleire bøker i serien? Eg trur både forlaget og Leser søker bok har lyst til det. Eg veit at Widar og Jon grublar på idear, og sanneleg så trur eg at eg kom på noko eg og ...

 

Skryt til Gamer

GAMER får mykje skryt, det er kjekt. Eg har òg fått fleire tilbakemeldingar frå lærarar som har begynt å bruke den opp mot skuletrøytte og lesesvake elevar. Ser ut som boka treff dei.

Minner om dei andre bøkene i Skumringserien til Mangschou forlag. Respekt av Jon Ewo og Psyko av Widar Aspeli. 27. mars skal vi ha lansering av bokserien på Jordal skole i Oslo. 

Forfattardraumen

Av og til møter ein elevar som er litt meir engasjert enn andre. I dag gjorde eg det. Ein gut i åttandeklasse på Lierbyen skole kom bort til meg etter timen var over og lurte på alt mellom himmel og jord. Korleis sender ein inn bøker? Går det an å leve av det? Jobber du i eit forlag? Kor lang tid tar det? Osv, osv.

Eg svarte så godt eg kunne, og håper eg klarte å inspirere han til vidare skriving. Håper han tar tipsa mine til seg og kan ha nytte av dei. Kanskje han les denne bloggen og blir endå meir inspirert? Kanskje han om nokre år er ein av mine kollegaer i forfattarmiljøet? Ein veit jo aldri.

Å møte slike entusiastiske elevar er inspirerande for ein forfattar på turné. Stå på vidare alle som likar å skrive!

Soga om Svarte-Mathilda

Har bestemt meg for å skrive litt om korleis det går med dei to neste bøkene om Svarte-Mathilda. To bøker som forhåpentlegvis blir fulle av skrekk, gru og spenning. 

Eg er heilt i startfasen på runde to. Tekstane til begge bøkene er ferdige og inne hos forlaget. Redaktøren har sagt sitt og vi er stort sett heilt einige om kva som må endrast, forsterkast og kuttast. Forlagskonsulenten har òg sagt sitt, og nokre ting er vi uenige om, men ikkje slik at vi blir uvener, eller noko slikt. Det skulle tatt seg ut. Konsulenten påpeika òg ein del ting som er ikkje merka sjølv då eg skreiv, eg blir nesten flau over å ha skrive noko så tåpeleg, her er det berre å stryke og legge til nye, spreke ord.

Har hatt nokre månader fri frå tekstane om Svarte-Mathilda no. Då ser eg heilt nye ting. Nye moglegheitar og nye element som burde ha vore der frå starten, men som elegant snik seg inn mellom dei andre orda og gjer det heile betre. Eg ser fram til den fasen som kjem no. Lesing, redigering, kommunisere med redaktøren og sjå teksten endre seg frå bra til forhåpentlegvis knallbra.

Gler meg til å sjå dei ferdige bøkene. Sjå kva nifst omslag designaren kjem fram til. Gler meg til å reise rundt til neste år og lese frå dei. Pirre leselysta til elevane, og skremme lærarane slik at dei blir redde for foreldrereaksjonar.

Soga om Svarte-Mathilda 2 og 3 byrjar no.  

Skumringanmeldelse

Det er ikkje ofte eg tar meg bryet å kommentere bokmeldingar, men her har Knut Anders Løken på barnebokkritikk.no rett og slett ikkje lese bøkene godt nok. Ei bragd i seg sjølv med så lettleste bøker. At han faktisk ikkje skjønar moralen i GAMER, og tolkar den motsett av det som er meininga viser kor langt på viddene han er.

Han misforstår også målgruppa, lesarane av desse lettleste ungdomsbøkene er ikkje dumme, dei forstår kompliserte handlingsmønster, men dei har berre litt vanskeleg for å lese, derfor det lette språket, dei korte setningane. 

At han ikkje liker boka mi er heilt greit. Den er ikkje skrive for han, men når han åpenbart ikkje har lese den skikkeleg, ikkje fått med seg synlege hint i teksten, så blir det pinleg for Løken. 

Han tar med seg sin eigne fordommar mot dataspel og les boka ut frå det, då har han i utgangspunktet tapt. Då kjem han ikkje til å skjøne kjensla av å spele til langt på natt, og at dette ikkje nødvendigvis er ei dårleg kjensle. At ein speler så mykje at ein gløymer alt anna er slett ikkje unormalt, men ein viktig del av opplevinga. Ein gløymer tid og stad og lev seg heilt inn i eit anna univers. Målgruppa til boka skjønar dette. For dei er dette heilt sjølvsagt.

At slutten kjem overraskande er slik som i alle fall eg likar når eg les krim. Det gjer tydelevis ikkje Løken, for å få fram poenget sitt der han mistolkar moralen så røper han rett og slett slutten på boka. Det irriterer meg aller mest!

Mistenker dette for å være litt lettvint hastverkarbeid av Løken. Les den her. 

Turnélivets gleder og sorger

Det er kjekt å vere forfattar på turné. Det veldig givande å møte elevar som gleder seg til eg skal kome. Elevar som har lese ei eller fleire av bøkene mine og som sit som små lys mens eg les for dei. Men skal ein kunne glede seg over noko her i livet, må ein samstundes ha noko å irritere seg over. Her er ei liste over begge deler.

Ting eg ikkje likar på turné:

- At skulen ikkje veit om at eg skal kome.

- At kontaktpersonen er på ferie, har slutta eller i verste fall er død.

- Å bli plassert i eit rom der det renn ut og inn med folk heile tida.

- At ein lærar kjem snikande inn for å gi ein beskjed til ein annan lærar. Det hadde vore like forstyrrande om dei hadde kome trampande inn i ein klirrande rustning og sunge "Fairytale." Det siste hadde faktisk vore å føretrekke.

- At elevane sit i ein haug midt på golvet.

- Å lese mens elevane har lunsj.

- At lærarane begynner å omstrukturere klasserommet etter at eg er komen inn.

- At lærarane tar namneopprop.

- At lærarane set seg ned med papirarbeid mens eg les. Då kan dei like gjerne gå ut.

Ting eg likar på turné:

- At hotellrommet er romslig og fint.

- At hotellfrukosten er god, gjerne med gratis espresso heile døgeret.

- At hotellet har gratis internett.

- At kontaktpersonen på skulen tar kontakt og ynskjer meg velkomen.

- At elevane er på plass og rommet er klart til rett tid.

- At elevane er såpass disiplinerte at det går an å føre ein samtale med dei, ikkje berre ei rein opplesing.

- Å få lunsj på skulen, og aller helst vite om det på førehand.

- At lærarane ser interesserte ut.

- At elevane lytter.

- At elevane får lyst til å lese meir bøker etterpå.

- At elevane får lyst til å lese mine bøker etterpå.

- At elevar som absolutt ikkje virkar interessert kjem bort til meg etterpå og seier ting som: "Du er ein awesome forfattar!"

- At eg finn små, rare ting eg kan ta bilete av:

 

Røssland vs Røssland

Som oppegåande menneske har fått med seg er det to forfattarar i dette landet som har Røssland til etternamn. Meg sjølv og Ingelin Røssland. Mange har lurt på om vi er i slekt.

Nyleg inviterte ho meg til å delta på boklanseringa si av hennar nye ungdomsbok "Minus meg" som blir utgitt av Cappelen Damm. Det var kjekt, eg fekk reklamere litt for mi nye bok, og fekk ein betre middag som avslutning på kvelden. 

Men det eg ikkje fekk sagt var korleis eg og Ingelin kjenner kvarandre, for vi har faktisk gjort ein del ting saman gjennom åra. Ting som eg kom på etter eg hadde vore på lanseringa, og som eg sjølvsagt burde ha nevnt:

* Ho var den første som intervjua meg då eg debuterte som forfattar i 1999. Ho debuterte året før, men arbeidde framleis som journalist. 

* Vi har stått på same scene både på Stord og i Bergen i Rune Belsvik si store "Sentimentale festframsyning." 

* Ingelin har brukt to av mine tre ungar til innslag i tv-programmet "Newton" då ho arbeidde i NRK. Noko som blant anna førte oss til den nydelege heimstaden hennar på Tysnes. 

* Vi har ofte treft kvarandre på møter og andre arrangement og lata som om vi har vore i slekt.

- Vi har vore sysken og syskenbarn.

- Eg har vore far hennar og passa på slik at innpåslitne forfattarar ikkje prøvde seg.

- Vi har vore nyskilt, og i bitter namnestrid om etternamnet.

- Eg har vore Ingelin og ho har vore meg.

Dei siste åra har vi slått oss til ro med at ho er mor mi, inntil vi finn på noko anna. 

Som de har forstått så er vi ikkje i slekt. Ho kjem frå Tysnes og eg frå Husnes. To heilt ulike Røsslandklaner. Men då eg var liten og kikka ut vindauget på Røsslandgarden, såg eg faktisk rett ut mot Tysnes.

Vi er kanskje ikkje i slekt, men likevel ser eg på henne som ein slags slektning, vi kjem begge frå Sunnhordland, vi skriv begge barne- og ungdomsbøker og vi likar begge tv-serien "Red Dwarf."

Eg håper den nye boka hennar vinn Arks barnebokpris som den er nominert til.  

 

Å dele ein tekst i to.

Det er skummelt å dele ein tekst i to. Spesielt når ein føler seg relativt trygg på at den fungerer som ein heilskap. Men ikkje godt nok. Etter mykje fram og tilbake i hovudet mitt har eg kome fram til at deling av Svarte-Mathilda II er det einaste rette. Men det er mykje arbeid.

Flytting av heile plotlinjer, endring av karakterar og det å etablere begge dei to delane som heilskapte bøker, og ikkje berre to lausrivne deler av same bok. Det er som å sende ungar på fest for første gong, ein klarer ikkje heilt å slappe av før dei er i hus igjen. 

Sånn er det med ein tekst og. Eg har rive Svarte-Mathilda II i fillebitar og flytta om lag halvparten over i Svarte-Mathilda III. No ligg dei ulike delane og flyt fritt utan nokon som helst tilsynelatande samanheng. Dei kan stikke av når som helst, drikke seg fulle og stupe i ei grøft. I beste fall kan eg håpe på å plukke opp bitane, klappe dei på kinnet og legga dei trygt på plass der eg hadde tenkt, og berre håpe at dei ikkje har mista noko viktig på vegen. 

Heldigvis har eg ein overordna plan langt bak i hovudet. Eit mål eg skal nå langt der framme. Vekke opp igjen den fragmenterte teksten og presist plassera elementa etter kvarandre, finjustera overgangar, legga til litt, trekka frå litt, og aldri gløyme det viktigaste: dette skal vere skummelt, spennande og engasjerande! Svarte-Mathilda I var den mest målgrupperetta og fokuserte boka eg har skrive, og dei to avsluttande bøkene i historia om det demoniske spøkelset skal fylgje i same sporet, berre i eit litt breiare spor. Først når begge bøkene er ferdigskrive kan eg slappe av.